Głównym celem prowadzonej polityki przestrzennej jest kształtowanie przestrzeni w sposób uwzględniający w uporządkowanych relacjach uwarunkowania i wymagania: funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, środowiskowe, kulturowe, kompozycyjno-estetyczne, tworząc tym samym harmonijną całość (ład przestrzenny).
Dokumentem kształtującym politykę przestrzenną gminy Piaseczno jest studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Piaseczno przyjęte w 2014 r. W przeprowadzonej analizie dokumentu, w 2018 r., stwierdzono jego częściową nieaktualność. Dlatego też obecnie polityka przestrzenna gminy prowadzona jest w oparciu o sporządzanie planów miejscowych - kontynuowanie procedur planistycznych rozpoczętych po 21.10.2010 r. oraz przystępowaniu do nowych procedur.
24 września 2023 r. weszły w życie przepisy znowelizowanej ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, wprowadzając nowe regulacje o kluczowym znaczeniu dla jednostek samorządu terytorialnego, inwestorów oraz mieszkańców. W następstwie wprowadzonych zmian w ustawie pojawiły się nowe wyzwania jak opracowanie nowej Strategii Rozwoju Gminy oraz konieczność sporządzania zupełnie nowego aktu planistycznego jakim jest Plan Ogólny Gminy. Obydwa dokumenty mają zastąpić dokument Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego.
Plan ogólny to nowy dokument planistyczny, który będzie stanowił akt prawa miejscowego, a ustalenia w nim zawarte będą wiążące dla miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz decyzji o warunkach zabudowy.
Innymi istotnymi zmianami w przepisach znowelizowanej ustawy są:
zintegrowane plany inwestycyjne stanowiące innowacyjne narzędzie, które pozwala na podpisanie umowy urbanistycznej definiującej zobowiązania inwestora wobec gminy, w tym pokrycie kosztów uchwalenia planu oraz wkład w rozwój infrastruktury publicznej,
obszary uzupełnienia zabudowy - wskazane w planie ogólnym mają zapobiegać rozprzestrzenianiu się zabudowy,
wprowadzenie terminu 5 lat obowiązywania decyzji o warunkach zabudowy, wydanych po 31 grudnia 2025 roku,
stworzenie nieodpłatnego Rejestru Urbanistycznego, dostępnego online, który będzie służył jako centralne źródło informacji i danych planistycznych,
obowiązek organizowania konsultacji w sposób dostępny oraz wygodny dla mieszkańców wraz z możliwością składania uwag elektronicznie.
fot. Piotr Michalski
plan ogólny miasta i gminy piaseczno
W dniu 18 października 2023 r. Rada Miejska w Piasecznie podjęła uchwałę nr 1436/LXXVI/2023 w sprawie przystąpienia do sporządzenia planu ogólnego miasta i gminy Piaseczno.
Zgodnie ze znowelizowaną ustawą ten nowy akt planowania przestrzennego wraz ze Strategią Rozwoju Gminy ma zastąpić Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego i ma stanowić prawo lokalne. Będzie to również dokument, z którym badana będzie zgodność nie tylko planów miejscowych, ale także decyzji o warunkach zabudowy, które będą mogły być wydawane wyłącznie na obszarach wskazanych w planie ogólnym. Plan ogólny będzie zawierał ustalenia dotyczące funkcji terenów dopuszczalnych do wyznaczenia w dokumentach niższego szczebla (np. miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, zintegrowane plany inwestycyjne), jak i ramowe ustalenia dotyczące kształtowania zabudowy i zagospodarowania terenu, z którymi dokumenty te będą musiały zachowywać zgodność. Ustawowy czas na sporządzenie planu ogólnego wyznaczono do końca 2025 roku, co jest również wyzwaniem ze względu na krótki termin i konieczność przygotowania dokumentów zgodnie z potrzebami mieszkańców.
Miejscowe Plany zagospodarowania przestrzennego
Według stanu na dzień 31.12.2024 r., liczba obowiązujących na terenie miasta i gminy Piaseczno miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego wynosi 195, oznacza to, że 69,20 % powierzchni gminy Piaseczno pokryta jest planami miejscowymi, czyli około 8.870 ha.
W pierwszej kolejności sporządzane są plany miejscowe dla terenów, które przewidziane są pod inwestycje gminne, służące zaspokojeniu zbiorowych potrzeb mieszkańców oraz pełnią rolę przestrzeni publicznych lub są planowane pod taką funkcję.
W drugiej kolejności sporządzane są plany miejscowe dla obszarów, które należy chronić przed presją urbanistyczną z uwagi na zachowanie terenów rolnych, leśnych oraz cennej przyrodniczo doliny rzeki Jeziorki.
Kolejnym ważnym aspektem jest opracowywanie tzw. planów naprawczych, które zastępują plany miejscowe uchwalone pod rządami nie obowiązującej już ustawy o zagospodarowaniu przestrzennym z 7 lipca 1994 roku.
W 2024 r. Rada Miejska w Piasecznie podjęła 9 uchwał dotyczących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz 3 dotyczące zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Jest to wynik podobny do zeszłorocznego, kiedy uchwalono 7 planów, w tym 2 uchwał dotyczących zmiany miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Każdy nowy plan miejscowy ma na celu korzystne oddziaływanie na zagospodarowanie objętych jego granicami terenów oraz pozytywnie wpływa na wizerunek gminy i zadowolenie mieszkańców, a także jest gwarancją racjonalnego gospodarowania terenami dotąd niezabudowanymi, a także usprawnia procesy inwestycyjne .
Podjęte uchwały dotyczące uchwalenia miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz zmian w 2024 r.:
Nr 199/XIV/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Złotokłos dla terenu 1 UO,
Nr 198/XIV/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Baszkówka – etap I – teren usług publicznych,
Nr 197/XIV/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 18 grudnia 2024 r. w sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Józefosław - część I - etap I,
Nr 163/XII/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 20 listopada 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Siedliska – etap I,
Nr 164/XII/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 20 listopada 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Siedliska – etap III,
Nr 142/XI/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 23 października 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Wólka Kozodawska – dla obszaru działek nr ewidencyjny 164, 165,
Nr 110/IX/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 18 września 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Piaseczno - Zalesie Dolne dla obszarów działek nr ew. 49/4 i 46 obręb 65,
Nr 109/IX/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 18 września 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Bobrowiec - etap Ia,
Nr 68/VI/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 10 lipca 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Piaseczno - Zalesie Dolne dla obszarów działek nr ew. 49/4 i 46 obręb 65,
Nr 51/V/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 19 czerwca 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Siedliska – etap II,
Nr 1567/LXXXIII/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 20 marca 2024 r. w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego wsi Baszkówka – etap I,
Nr 1506/LXXX/2024 Rady Miejskiej w Piasecznie z dnia 31 stycznia 2024 r. w sprawie zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonego Uchwałą Rady Miejskiej w Piasecznie Nr 1340/XLIV/2010 z dnia 24.02.2010 r. (Dz.Urz. Woj. Maz. Nr 96 poz. 1717 z dnia 13.05.2010 r.) w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego części miasta Piaseczno dla obszaru ograniczonego ulicami: Geodetów, Julianowską, Okulickiego i Puławską.
W 2024 r. Rada Miejska w Piasecznie podjęła skutecznie 6 uchwał dotyczących przystąpienia do sporządzenia nowych miejscowych planów zagospodarowani przestrzennego.
Liczba MPZP
obowiązujących
Liczba planów
uchwalonych i zmienionych
Powierzchnia objęta
MPZP (ha)
Powierzchnia gminy
objęta MPZP
Pokrycie terenu Gminy Piaseczno miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego
STRATEGIA ROZWOJU MIASTA I GMINY PIASECZNO DO ROKU 2040
Na sesji Rady Miejskiej w Piasecznie w dniu 18 października 2023 r. podjęta została uchwała nr 1435/LXXVI/2023, w sprawie przystąpienia do sporządzenia Strategii Rozwoju Gminy (SRG) w perspektywie czasowej do roku 2040. Strategia Rozwoju Gminy ma za zadanie diagnozować najważniejsze uwarunkowania i potrzeby rozwojowe oraz potencjał gminy. Dokument powinien wskazywać kierunki rozwoju społecznego, gospodarczego i przestrzennego. Pełni także rolę włączającą społeczność lokalną w sprawy gminy, np. poprzez proces konsultacji czy oceny działań samorządowców. Aktualna Strategia Rozwoju Gminy obejmuje okres do roku 2030, ale samorząd zdecydował się na opracowanie nowej strategii z perspektywą do 2040 r. Bardzo ważne w tej kwestii było rozpoczęcie prac nad Strategią Rozwoju Metropolii Warszawskiej, która również jest sporządzana do roku 2040, prace nad dokumentami przebiegają równolegle. Opracowywany dokument ma określić strategiczne kierunki rozwoju Piaseczna w kontekście całej metropolii, tak aby przyjęte w obu dokumentach rozwiązania były kompatybilne i uwzględniały potrzeby mieszkańców gminy.
Decyzje o warunkach zabudowy i decyzje o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
Decyzje o warunkach zabudowy wydawane są na obszarach nie objętych planami zagospodarowania, w celu określenia sposobu zagospodarowania terenu i warunków zabudowy dla inwestycji, których charakter nie odpowiada katalogowi inwestycji celu publicznego. Należy przy tym zaznaczyć, że inwestycje realizowane na ich podstawie opierają się na kontynuacji funkcji, parametrów, cech i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu określanych na podstawie zabudowy zlokalizowanej na działkach sąsiednich. W 2024 r. w gminie Piaseczno wydano 47 decyzji o warunkach zabudowy.
Na obszarach nie objętych miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego warunki dla realizacji inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Treść decyzji celu publicznego obejmuje zatem szczegóły dotyczące warunków i wymagań ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, ochrony środowiska i zdrowia ludzi oraz dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, obsługi w zakresie infrastruktury technicznej i komunikacji, wymagań dotyczących ochrony interesów osób trzecich, ochrony obiektów budowlanych, czy linii rozgraniczających teren danej inwestycji. W 2024 r. w gminie Piaseczno wydano 8 decyzji o ustaleniu inwestycji celu publicznego.
Gmina Piaseczno prowadzi również serwis mapowy https://mapy.piaseczno.eu/ umożliwiający przeglądanie on-line danych przestrzennych wzbogaconych o wiele informacji dotyczących m.in. planów przestrzennych, realizowanych i planowanych inwestycji, sieci ścieżek rowerowych, obiektów użyteczności publicznej czy zabytków.
fot. Maciej Wesołowski
Gmina Piaseczno położona jest pomiędzy Lasem Kabackim a Chojnowskim Parkiem Krajobrazowym. Lasy te mają istotne znaczenie dla regeneracji powietrza aglomeracji warszawskiej. W celu ich ochrony, a także w związku z potrzebą powiązania terenów cennych pod względem przyrodniczym, wyróżniających się krajobrazem o zróżnicowanych ekosystemach oraz wartościowych ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z wypoczynkiem, utworzono Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu.
Położone na południu gminy duże obszary leśne w przeważającej części znajdują się w granicach Chojnowskiego Parku Krajobrazowego oraz jego otuliny. Park, którego większość powierzchni stanowią lasy, jest bardzo atrakcyjny pod względem przyrodniczo-krajobrazowym. Posiada też walory historyczno-kulturowe. Wyposażono go w elementy sprzyjające wypoczynkowi i rekreacji – trasy i ścieżki turystyczne, wiaty grillowo-ogniskowe, park linowy, plac zabaw, elementy małej architektury wraz parkingami. Odwiedzają go chętnie mieszkańcy gminy Piaseczno, południowych dzielnic Warszawy i dalszych miejscowości. Na skraju parku funkcjonował niegdyś Ośrodek Wypoczynkowy „Wisła”. W okolicach parku znajdują się malownicze wydmy, które objęto ochroną, jako Zespół Przyrodniczo–Krajobrazowy Górki Szymona. Obszar ten został poddany rewaloryzacji wiosną 2014 r. Szczególnym celem ochrony Zespołu jest zachowanie fragmentów krajobrazu naturalnego pagórków wydmowych. Ważnym urozmaiceniem krajobrazu istotnym dla ekosystemu jest meandrujące koryto rzeki Jeziorki z bujnie porośniętymi brzegami. Dolina rzeki Jeziorki wraz z dopływami tworzy sieć przyrodniczą o zasięgu regionalnym. Od roku 2012 działa przy Jeziorce wypożyczalnia kajaków i organizowane są spływy kajakowe z Zalesia Dolnego (Górki Szymona) do Starej Papierni (Gmina Konstancin-Jeziorna). Obecnie Gmina Piaseczno wraz z gminami leżącymi w zlewni rzeki Jeziorki realizuje projekt Kraina Jeziorki https://www.kraina-jeziorki.pl/, polegający na udostępnieniu naszym mieszkańcom i turystom ponad 400 km ścieżek rowerowych. Projekt, poza rozwojem turystyki aktywnej, ma na celu promocję regionu w zakresie turystyki weekendowej.
fot. Joanna Ferlian-Tchórzewska
fot. Joanna Ferlian - Tchórzewska
fot. Joanna Ferlian - Tchórzewska
Gmina Piaseczno jest jedną z najbardziej zalesionych gmin wchodzących w obszar podmiejski Warszawy. Grunty leśne zajmują tu około 28% [GUS 2021] powierzchni ogólnej. Kompleksy leśne obejmują głównie południową i południowo-wschodnią część gminy i stanowią obszar Chojnowskiego Parku Krajobrazowego.
Obszary chronione w Gminie Piaseczno:
1 Park Krajobrazowy,
155 pomnikowe drzewa,
2 Obszary Natura 2000,
5 rezerwatów przyrody,
3 użytki ekologiczne,
1 zespół przyrodniczo-krajobrazowy,
1 obszar chronionego krajobrazu.
Na terenie gminy znajduje się pięć rezerwatów przyrody: jeden rezerwat typu florystycznego "Biele Chojnowskie" oraz cztery rezerwaty leśne: "Chojnów", "Las Pęcherski", "Pilawski Grąd" i „Uroczysko Stephana". Obecnie w Gminie mamy także trzy użytki ekologiczne: w Woli Gołkowskiej - o pow. 1,6 ha, na terenie miasta – "Redutowa" – o powierzchni 2,45 ha oraz Rzeka Mała - o powierzchni ok. 133,3 ha. W gminie spotkać można liczne pomniki przyrody, bowiem tą formą ochrony objęte jest 155 drzew i dwa głazy. Większość pomników przyrody występuje na terenach zabudowanych, z czego prawie połowa w Zalesiu Dolnym.
Pomniki przyrody to między innymi:
Pomnik przyrody pn. Dąb Stephana,
Pomnik przyrody pn. Dęby Chojnowskie,
Pomnik przyrody pn. Dęby Łagowskiego,
Pomnik przyrody pn. Dęby Szarych Szeregów.
Znaczna część obszaru gminy Piaseczno znajduje się w obrębie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, w ramach którego wyróżniono obszary należące do strefy szczególnej ochrony ekologicznej (dolina rzeki Jeziorki) i ochrony urbanistycznej (Zalesie Górne, Zalesie Dolne, Złotokłos, część Henrykowa-Urocze oraz część wsi Kuleszówka). Warto zauważyć, że dolina rzeki Jeziorki wraz z dopływami tworzy powiązanie przyrodnicze o zasięgu regionalnym, a jej meandrujące koryto z bujnie porośniętymi brzegami sprawia, że krajobraz doliny przedstawia się wyjątkowo malowniczo.
fot. Robert Widz
fot. Piotr Michalski
fot. Piotr Michalski
zdjęcia: Joanna Ferlian-Tchórzewska
zdjęcia: Joanna Ferlian-Tchórzewska
zdjęcia: Joanna Ferlian-Tchórzewska
Gmina Piaseczno dynamicznie rozwija swoje tereny zielone, tworząc nowe przestrzenie rekreacyjne i nasadzając różnorodną roślinność, co znacząco podnosi jakość życia mieszkańców. W ostatnich latach powstały liczne parki, skwery oraz zielone zakątki, które nie tylko pełnią funkcję estetyczną, ale także integrują lokalną społeczność i sprzyjają aktywnemu wypoczynkowi. Przykładem są m.in. parki kieszonkowe w Józefosławiu, rozbudowa terenów rekreacyjnych w Jazgarzewie, a także rewitalizacja przestrzeni miejskich, takich jak targowisko czy Rynek w Piasecznie.
zdjęcia: Joanna Ferlian-Tchórzewska
fot. Piotr Michalski
Powierzchnia terenów zieleni (ha)
fot: Joanna Ferlian-Tchórzewska
Na terenie gminy Piaseczno znajdują się 24 obiekty typu parki, skwery, zieleńce o łącznej powierzchni 16,80 ha, w tym trawniki 6,84 ha, skupiny krzewów, bylin, róż na powierzchni 3,49 ha.
Realizowane "zielone inwestycje", obejmują nasadzenia drzew, krzewów, traw ozdobnych oraz bylin, a także montaż małej architektury i urządzeń sportowo-rekreacyjnych, co tworzy przyjazne i funkcjonalne otoczenie dla mieszkańców w różnym wieku. Działania te są koordynowane przez gminne wydziały i wspierane m.in. przez projekty z Budżetu Obywatelskiego, co świadczy o zaangażowaniu społeczności lokalnej w rozwój zieleni publicznej.
W 2024 r. posadzono:
13.739 krzewów,
217 drzew ,
1.169 bylin i roślin cebulkowych,
4.028 m2 trawy.
fot. Joanna Ferlian-Tchórzewska
fot. Joanna Ferlian-Tchórzewska
fot. Joanna Ferlian-Tchórzewska
fot. Piotr Michalski
fot. Joanna Ferlian-Tchórzewska
fot. Joanna Ferlian-Tchórzewska
Realizacja zadań związanych z ochroną środowiska odbywa się w oparciu o polityki i programy przyjęte przez władze Gminy Piaseczno, a także o obowiązujące przepisy prawa krajowego i lokalnego, w tym w szczególności Program ochrony powietrza dla województwa mazowieckiego na lata 2024 -2026.
Do najważniejszych z nich należą:
Program Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno na lata 2022-2025 z uwzględnieniem perspektyw na lata 2026-2029,
Program Ograniczenia Niskiej Emisji dla Gminy Piaseczno,
Gminny program likwidacji niskiej emisji (dotacje do wymiany kotłów),
Program usuwania wyrobów zawierających azbest na terenie Gminy Piaseczno,
Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie Gminy Piaseczno.
Szczegółowy opis wskazanych powyżej programów znajduje się w części raportu poświęconej realizowanym politykom, programom i strategiom.
Ponadto w ramach Punktu Piaseczno dla Klimatu udostępniana jest mieszkańcom pomoc w ramach Programu priorytetowego "Czyste Powietrze", „Mój Prąd”, „Moje ciepło”.
W celu zwiększenia efektywności działań podejmowanych przez Gminę na rzecz likwidacji niskiej emisji, przystąpiliśmy do 5-letniego projektu pn. „Mazowsze bez smogu”, którego celem jest skuteczniejsze docieranie do mieszkańców z pomocą w wymianach źródeł ciepła i termomodernizacjach budynków poprzez pracę ekodoradcy. Zadaniem ekodoradcy jest udzielanie wsparcia w podjęciu decyzji co do koniecznych działań zwiększających efektywność energetyczną budynku oraz w pozyskaniu dotacji.
gminne działania na rzecz ekologii
Punkt edukacyjno-konsultacyjny „Piaseczno dla klimatu”
W roku 2024 r. kontynuowana była działalność punktu edukacyjno-konsultacyjnego „Piaseczno dla klimatu”. W punkcie mieszkańcy uzyskają m.in. bezpłatną pomoc merytoryczną i praktyczną w na temat dofinansowania do wymiany źródła ciepła, termomodernizacji budynków, fotowoltaiki, magazynów energii, pomp ciepła i kolektorów słonecznych. Pracownik punktu pomoże m.in. w aplikowaniu o środki i rozliczeniu dofinansowania z programów takich jak: „Czyste Powietrze”, „Mój Prąd”, „Moje Ciepło”.
Punkt „Piaseczno dla klimatu” powstał w celu zapewnienia mieszkańcom Gminy możliwości poszerzenia wiedzy w zakresie:
dofinansowania do przyjaznych środowisku źródeł energii lub inwestycji poprawiających efektywność energetyczną budynków,
wykorzystania paliw stałych jako głównego źródła energii,
źródeł i szkodliwości tzw. niskiej emisji, a także sposobów jej przeciwdziałania,
sposobów poprawy efektywności energetycznej budynków,
sposobów działania i użytkowania odnawialnych źródeł energii oraz ich wad i zalet,
sposobów przeciwdziałania zmianom klimatu.
EkoPatrol
Ochrona powietrza jest realizowana przez Gminę poprzez działania edukacyjne, a część tej edukacji odbywa się podczas kontroli palenisk domowych, które realizuje Straż Miejska w Piasecznie w ramach EkoPatrolu. W 2024 r. straż miejska przeprowadziła 1.017 kontroli związanych z ochroną powietrza. Dotyczyły one zarówno spalania pozostałości roślinnych w ogrodach, jak i spalania paliw stałych w paleniskach domowych do celów grzewczych oraz przede wszystkim w zakresie jakości urządzeń grzewczych. Kontrole były prowadzone m. in. na podstawie danych z Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków i ukierunkowane na nieruchomości, gdzie źródłem ogrzewania są paliwa stałe. Pozostała część odbywała się na skutek interwencji mieszkańców zgłaszających nieprawidłowości, w tym podejrzenia spalania odpadów. W przypadku gdy istnieje takie podejrzenie, pobierane są próbki popiołu i wysyłane do zbadania przez akredytowane laboratorium. W trakcie kontroli, przy pomocy wilgotnościomierza młotkowego, badana jest również wilgotność drewna przeznaczonego do spalenia. Wiele kontroli dotyczy również źródeł ogrzewania. Zespół EkoPatrolu sprawdza, czy urządzenia grzewcze użytkowane przez mieszkańców spełniają wymagania tzw. uchwały antysmogowej dla Mazowsza.
System do pomiaru zanieczyszczeń powietrza
Na terenie gminy Piaseczno funkcjonuje System do pomiaru zanieczyszczeń powietrza składający się z 35 urządzeń pomiarowych. Wszystkie stacje wyposażone zostały w sensory do pomiaru poziomu stężeń pyłu PM10 i pyłu PM2,5, natomiast 3 zawierają dodatkowo sensory do pomiaru poziomu stężeń gazów: NOX, SOX, O3. Ponadto każda ze stacji dokonuje pomiarów temperatury i wilgotności powietrza.
W roku 2024 wystąpiło jedno powiadomienie o przekroczeniu średniodobowego poziomu informowanie dla pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu - 01.04.2024 – z powodu pyły znad Sahary.
Ponadto wystąpiło 1 powiadomienie o ryzyku wystąpienia średniodobowego poziomu informowanie dla pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu – poziom 2 - 08.03.2024.
Powiadomienia te ukazują się na podstawie danych z systemu monitoringu jakości powietrza Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Brak takich powiadomień może świadczyć o poprawie jakości powietrza na terenie gminy Piaseczno, jednak wpływ na to mogą mieć również warunki atmosferyczne (ciepła zima), które powodują mniejsze zużycie paliw stałych, a tym samym mniejsze emisje zanieczyszczeń.
Lokalizacje stacji oraz dane pomiarowe można znaleźć pod adresem: https://czujnikimiejskie.pl/public/public_piaseczno/
działania edukacyjne
Gmina Piaseczno prowadzi szereg działań edukacyjnych, które mają na celu zachęcenie mieszkańców do zmiany nawyków na bardziej proekologiczne. Dotyczą one zarówno działań prowadzonych w placówkach oświatowych, jak i podczas organizowanych przez Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Rolnej warsztatów, pikników czy pokazów.
Spektakle teatralne
W 2024 r. odbyło się 20 interaktywnych spektakli teatralnych o tematyce ochrony powietrza atmosferycznego przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Przedstawiono 5 różnorodnych spektakli, których treść obejmowała zagadnienia związane z zanieczyszczeniem powietrza i degradacją środowiska naturalnego. Spektakle poruszały tematy takie jak: ochrona powietrza atmosferycznego, recykling, segregacja odpadów i prawidłowe nawyki ekologiczne. Przedstawienia pokazały jak żyć ekologicznie i jak dobrze się bawić! Przedmiot umowy zrealizowany został w związku z udzieleniem pomocy finansowej w formie dotacji na zadanie pn. „Działania edukacyjno-informacyjne w gminie Piaseczno” współfinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego. Wydarzenie zorganizowano przy współpracy z Centrum Kultury w Piasecznie. https://piaseczno.eu/wydarzenia/wydarzenie/bukiet-talentow-teatr-kultureska/.
Eko warsztaty „Sadzimy tlen”
W 2024 r. odbyło się 76 warsztatów pn.: „Sadzimy tlen”. Warsztaty zorganizowane były dla szkół podstawowych, przedszkoli oraz społeczności lokalnej - członków klubu seniora z terenu gminy Piaseczno. Tematem przewodnim było powietrze - jego zanieczyszczenie i ochrona. W części teoretycznej wyjaśniono uczestnikom znaczenie roli drzew w procesie oczyszczania powietrza oraz znaczenia hasła „Sadzimy tlen”. W części praktycznej każdy uczestnik zasadził własną roślinę. W akcji zachęcaliśmy do sadzenia drzew jako sposobu na łagodzenie zmian klimatycznych i oczyszczania powietrza.
Przedmiot umowy zrealizowany został w związku z udzieleniem pomocy finansowej w formie dotacji na zadanie pn. „Działania edukacyjno-informacyjne w gminie Piaseczno” - współfinansowano ze środków Samorządu Województwa Mazowieckiego.
zdjęcia: UMiG Piaseczno
W 2024 r. odbyło się 16 warsztatów edukacyjnych dla szkół podstawowych, przedszkoli z terenu gminy Piaseczno. Tematem przewodnim było powietrze - jego zanieczyszczenie i ochrona. Dzieci podczas warsztatów wzięły udział w doświadczeniu objaśniającym jak powstaje smog, dowiedziały się o odnawialnych i nieodnawialnych źródłach energii. Mogły również wypróbować jak działają czujniki smogu i oczyszczacz powietrza. Poznały sposoby ograniczania niskiej emisji z gospodarstw domowych oraz dobre praktyki w zakresie ochrony powietrza i oszczędzania energii. Mogły zobaczyć z bliska panele fotowoltaiczne oraz przekonać się jak działają, a także inne urządzenia z życia codziennego, które można ładować „baterią słoneczną” np. „powerbank”. Uczyły się rozpoznawać rośliny z gospodarstw domowych, które produkują najwięcej tlenu: np.: skrzydłokwiat. Dowiedziały się o negatywnym wpływie transportu indywidualnego na stan powietrza i na zdrowie ludzi. Warsztaty zostały wzbogacone o zespołowe uczestnictwo w grach wielkoformatowych związanych z tematyką powietrza.
Warsztaty edukacyjne "Więcej tlenu w mieszkaniu”
Warsztat pn.: „Więcej tlenu w mieszkaniu”, zorganizowany był dla chętnych uczestników Uniwersytetu Trzeciego Wieku. Tematem przewodnim było powietrze - jego zanieczyszczenie i ochrona. Podczas warsztatu uczestnicy nauczyli się jak w prosty sposób zaaranżować zieloną przestrzeń, tak aby poczuć się bliżej natury, uspokoić nerwy i zwiększyć ilość tlenu w mieszkaniu. Na koniec każdy uczestnik mógł zabrać do domu przygotowane przez siebie rośliny doniczkowe.
Wydarzenie zorganizowano przy współpracy z Centrum Kultury w Piasecznie.
zdjęcia: UMiG Piaseczno
Eko wycieczki
W 2024 r. dla chętnych uczestników Uniwersytetu Trzeciego Wieku odbyły się 2 warsztaty edukacyjno - plenerowe w formie wycieczek przyrodniczych z przewodnikiem, których celem była promocja kultury, edukacja i uwrażliwienie na piękno przyrody. Temat warsztatów to „Zmiany klimatu – wpływ torfowisk na emisje CO2”.
Uczestnicy warsztatów wybrali się na "Bagno Całowanie" - jeden z największych kompleksów torfowisk niskich na Mazowszu. Cały kompleks torfowisk jest niezwykle cenny przyrodniczo jako ostoja dla zagrożonych gatunków ptaków, a także siedlisko cennej roślinności. Na całej długości kładki spacerowej rozstawione są tablice informacyjne, na których można przeczytać m.in. o tym, jak powstawały torfowiska, jakie gatunki zwierząt zamieszkują te tereny, ale też jakie jest obecnie znaczenie torfowisk i co im zagraża. Torfowiska pełnią bardzo ważną rolę przeciwpowodziową, jednocześnie łagodząc efekty suszy i zwiększając wilgotność powietrza. Stanowią też naturalny filtr oczyszczający wodę poprzez akumulację biogenów. Są również skutecznymi magazynami CO2.
Wydarzenie zorganizowano przy współpracy z Centrum Kultury w Piasecznie.
zdjęcia: UMiG Piaseczno
Piaseczno świętuje Europejski Tydzień Mobilności
Gmina Piaseczno przyłączyła się do kampanii z okazji Europejskiego Tygodnia Mobilności, który miał miejsce w dniach od 16 do 22.09.2024 r. Tegorocznym hasłem Tygodnia było „Współdzielenie przestrzeni publicznej”. W ramach obchodów ETM zorganizowana została gra terenowa „POWIEW CZYSTEGO POWIETRZA”. Tematem przewodnim gry była ochrona powietrze i oszczędzanie energii. Przeprowadzono również 3 komplementarne do gry warsztaty edukacyjne związane z tematyką ochrony powietrza. Podczas zabawy można było stworzyć własny ogródek, zbudować własny wiatrak, zapoznać się z tunelem aerodynamicznym. Atrakcją był również rowerek elektryczny. Każdy uczestnik gry został obdarowany drobnym upominkiem.
Mobilne płuca
Gmina Piaseczno wzięła udział w kampanii Polskiego Alarmu Smogowego „Zobacz czym oddychasz. Zmień to” (partnerem było Stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy).
Dwumetrowa instalacja przedstawiająca model ludzkich płuc pojawiła się na pl. Piłsudskiego w Piasecznie w dniach od 29.01 do 07.02.2024 r. Miała ona na celu zwrócenie uwagi na jakość powietrza, co związane jest ze spalaniem węgla i drewna w gospodarstwach domowych. Instalacja „oddycha” pochłaniając zanieczyszczenia powietrza, które osiadają na białej materii pokrywającej „płuca”. Podczas kolejnych dni materiał pokrywa się pyłem zawieszonym i zależnie od poziomu zanieczyszczenia powietrza przybiera szary, grafitowy, a nawet czarny kolor. Dzięki takiej instalacji nasi mieszkańcy mogli zobaczyć jakiej jakości jest powietrze, którym oddychają.
Gmina Piaseczno każdego roku prowadzi kampanię informacyjną – przeciwdziałanie nielegalnemu wypalaniu traw- informację umieszczono na stronie UMIG oraz wysłano do sołtysów oraz szkół podstawowych.
Konkurs plastyczny z okazji Dnia Ziemi: „Dzień Ziemi” - czy dla niej mogę zmienić swoje nawyki?
Konkurs skierowany był do dzieci z przedszkoli i uczniów szkół podstawowych, którzy mieli za zadanie przygotować:
plakat zgodny z tematem konkursu (dzieci przedszkolne oraz uczniowie szkół podstawowych klas 1-3 i grup „0”),
ilustrowany dziennik eko-rodzinki, związany z tematem dotyczącym ochrony środowiska, nawiązującym do hasła konkursu. W dzienniku należało zaproponować i wykonać zadania, które są korzystne dla środowiska i są zgodne z hasłem konkursu (dzieci klas 4-8).
Poruszane tematy musiały dotyczyć takich zagadnień jak: zanieczyszczenia powietrza - walka ze smogiem, woda- oszczędne gospodarowanie wodą, odpady - segregacja odpadów, uprzątnięcie odpadów z pobliskiej okolicy, drzewa - sadzenie drzew i roślin, transport - alternatywne formy mobilności, ochrona zwierząt - pomoc rannym zwierzętom, ochrona przyrody - dbanie o przyrodę (np. oszczędne użytkowanie energii) można również było zaproponować własne zadania.
Wystawa wybranych prac plastycznych miała miejsce w Domu Kultury w Piasecznie.
zdjęcia: UMiG Piaseczno
fot: UMiG Piaseczno
Spoty antysmogowe w Kinie Plenerowym
Piaseczyńskie Kino Plenerowe od lat cieszy się dużym zainteresowaniem mieszkańców. Podczas 8 seansów w lipcu i sierpniu 2024 r. wyświetlony został spot antysmogowy ze strony https://powietrze.mazovia.pl/do-pobrania/prezentacje-spoty. Podczas emisji spotu mieszkańcy mogli dowiedzieć się o źródłach smogu na Mazowszu i jego negatywnych skutkach - zła jakość powietrza przyczynia się corocznie do śmierci 6.000 mieszkańców Mazowsza. Film przypominał, że od 11.11. 2017 r. obowiązuje uchwała antysmogowa. Przestrzeganie jej zasad: niespalanie odpadów, zmiana opału, wymiana starego pieca, przyczynia się do poprawy jakości powietrza.
Spot wyświetlono dzięki współpracy z Centrum Kultury w Piasecznie.
Rajdy rowerowe z przewodnikiem
Wzorem lat ubiegłych w 2024 r. Wydział Ochrony Środowiska i Gospodarki Rolnej Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno zorganizował rajdy rowerowe z przewodnikiem. Mają one na celu zachęcenie mieszkańców do zmiany przyzwyczajeń transportowych oraz przybliżenie zagadnień związanych m.in z ochroną powietrza. Pierwszy rajd odbył się 14.07.2024 r. i przeznaczony był dla osób, które w tym sezonie już trochę jeździły i bez problemu były w stanie pokonać większy dystans. Do przejechania była trasa około 40 km wiodąca malowniczymi i przyrodniczo-edukacyjnymi ścieżkami. Drugi rajd rowerowy odbył się 15.09.2024 r. i dedykowany był rodzinom z dziećmi. Do pokonania była trasa około 25 km.
W czasie przerw integracyjnych odbywały się ogniska, podczas których przeprowadzono konkursy dotyczące m.in. ochrony powietrza atmosferycznego i ekologicznych źródeł ciepła. Ponadto każdy rowerzysta otrzymał kamizelkę odblaskową. Zwycięzców konkursów obdarowano atrakcyjnymi nagrodami sportowymi.
fot. UMiG Piaseczno
Ekologia na "Jarmarku Piaseczyńskim"
15.09.2024 r., podczas "Jarmarku Piaseczyńskiego”, zorganizowane zostało stanowisko edukacyjno-kulturalne związane z tematyką ochrony powietrza.
Jarmark Piaseczyński to wydarzenie plenerowe, którego zamierzeniem jest zainteresowanie dziedzictwem kulturowym naszego regionu. To powrót do czasów dawnych i przywołanie tradycji organizowania w mieście targów wielkich – jarmarków. To przypomnienie dawnego rzemiosła i kultury tradycyjnej. Wydarzenie zostało zorganizowane w ramach Europejskich Dni Dziedzictwa, które w tym roku odbyły się pod hasłem „Szlaki. Sieci. Połączenia.”
Od zarania dziejów ludzie na całym świecie uznawali drzewa za święte, chronili je i opowiadali o nich historie. Bez drzew nie ma powietrza i życia. Ta historia została opowiedziana podczas spektaklu edukacyjnego „O LUDZIACH I DRZEWACH”, nawiązującego do przypadającego na dzień 10 października Święta Drzewa. Po spektaklu zorganizowano warsztaty z muzyką na żywo.
Wydarzenie zorganizowano przy współpracy z Centrum Kultury w Piasecznie.
zdjęcia: UMiG Piaseczno